Nhiễm sán lá gan lớn là bệnh ký sinh trùng mạn tính ở gan mật thường gặp ở những người có thói quen ăn rau sống, rau thủy sinh, uống nước. Việc chủ động nhận biết triệu chứng để ngăn ngừa bệnh hiệu quả là điều cần thiết. Cùng tìm hiểu chi tiết về bệnh sán lá gan lớn qua bài viết dưới đây nhé
Menu xem nhanh:
1. Tổng quan về sán lá gan lớn
Sán lá gan lớn là một loại bệnh nhiễm ký sinh trùng ở người, nó được chia thành hai loài Fasciola là Fasciola Hepatica và Fasciola Gigantica và phân bố chủ yếu ở các khu vực và quốc gia như:
– Fasciola Hepatica: Nam Mỹ (các nước như Peru, Argentina, Ecuador), châu Âu (các nước như Anh, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Thổ Nhĩ Kỳ), châu Phi ( các nước Ethiopia, Ai Cập) châu Á (các nước Iran, Hàn Quốc và Nhật Bản).
– Fasciola Gigantica: Các nước châu Á ( Đài Loan, Trung Quốc, Hàn Quốc, Philippines, Việt Nam).
Bệnh sán lá gan lớn ở Việt Nam đã xuất hiện tại 47 tỉnh thành, chủ yếu ở các tỉnh miền Trung và Tây Nguyên.
Nhiễm sán lá gan lớn là bệnh ký sinh trùng mạn tính ở gan mật thường gặp ở những người có thói quen ăn rau sống, rau thủy sinh, uống nước.
2. Nguyên nhân gây sán lá gan lớn
Nguyên nhân dẫn đến bệnh sán lá gan lớn là do:
2.1. Bắt nguồn từ cây thủy sinh
Một số loại cây sống dưới nước, rất dễ nhiễm sán mà nhiều người thường hay có thói quen ăn sống như: cải xoong, rong biển, rau muống, mùng, nhút,…
2.2. Ăn thịt sống, cá sống
Một số người có sở thích ăn thịt sống, cá sống, hải sản sống…rất dễ nhiễm sán và ấu trùng sán. Bởi đây là những loài vật sống dưới nước, ăn cây cối dưới nước nhiễm sán, khiến những động vật này vô tình nhiễm sán. Ngoài ra, sán còn có thể xuất hiện ở một số động vật trên cạn như: lợn, trâu, bò, cừu, gà, gia súc… do ăn phải thực phẩm nhiễm sán.
2.3. Uống nước ao hồ
Một số người có thói quen uống nước chưa qua đun nấu, uống trực tiếp ở ao hồ, sông suối khiến bạn nhiễm sán mà không biết.
2.4. Nhiễm sán qua ăn uống
Đồ ăn vỉa hè, quán ăn đường phố không đảm bảo vệ sinh trong khâu chế biến khiến lây nhiễm bệnh qua đường ăn uống là khó tránh khỏi. Sán còn lây nhiễm qua đường thực phẩm không được rửa sạch sẽ, đây cũng là nguyên nhân gây bệnh.
2.5. Do vệ sinh kém
Do mọi người không có thói quen rửa tay sau khi đi vệ sinh, hoặc khu vệ sinh gần nơi ăn uống. Sán có thể lây nhiễm từ ấu trùng trong phân lây từ người này qua người kia trong ăn uống. Vì vậy trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh cần rửa tay sạch sẽ để phòng ngừa tình trạng sán lá gan.
Một số người có sở thích ăn thịt sống, cá sống, hải sản sống…rất dễ nhiễm sán và ấu trùng sán.
3. Triệu chứng nhận biết bệnh sán lá gan lớn
Người bệnh sau một thời gian ăn đồ ăn có chứa sán, vài tuần đến vài tháng sẽ có một số triệu chứng sau:
3.1. Đau bụng
Nhiễm trùng cấp tính do tổn thương gan, mật khiến người bệnh đau bụng hạ sườn phải, kèm theo buồn nôn, nôn, sốt, mệt mỏi. Cơn đau không liên tục, đau âm ỉ đôi khi dữ dội từng cơn. Cơn đau có thể lan ra phía sau lưng, đau tức vùng thượng vị, mũi ức.
3.2. Vàng da
Sán lá gan gây tắc mật, gây viêm tụy cấp, viêm đường mật… Người bệnh có triệu chứng vàng da do tắc nghẽn đường đi của dịch mật.
3.3. Sút cân, chán ăn
Người bệnh sút cân, mệt mỏi, chán ăn không rõ nguyên nhân. Trẻ em bị sán sẽ có những dấu hiệu chậm lớn, biếng ăn, còi xương, suy dinh dưỡng.
3.4. Rối loạn đường ruột
Người bệnh rối loạn tiêu hóa, buồn nôn, nôn, đầy bụng, khó tiêu.
3.5. Sốt
Người bệnh có những cơn sốt cao kèm sốt rét run, có những trường hợp sốt thoáng qua tự hết, nhưng có trường hợp lại sốt kéo dài.
3.6. Thiếu máu
Người bệnh có triệu chứng thiếu máu mạn tính, da xanh xao, móng tay trắng, niêm mạc lưỡi, mắt, môi nhợt nhạt, xuất huyết tiêu hóa…
Người bệnh sút cân, mệt mỏi, chán ăn không rõ nguyên nhân. Trẻ em bị sán sẽ có những dấu hiệu chậm lớn, biếng ăn, còi xương, suy dinh dưỡng.
4. Phương pháp chẩn đoán chính xác sán lá gan lớn
Để chẩn đoán chính xác sán lá gan lớn các bác sĩ sẽ chỉ định các xét nghiệm như:
– Xét nghiệm máu: Số lượng bạch cầu trong máu ngoại vi có thể tăng hoặc bình thường, tuy nhiên tỷ lệ bạch cầu ái toan tăng cao.
– Chẩn đoán hình ảnh: Siêu âm cho thấy rõ hình ảnh tổn thương gan. Trong trường hợp cần thiết có thể chụp cắt lớp vi tính gan.
– Phát hiện kháng thể kháng sán lá gan lớn. Hai tuần sau khi sán xâm nhập, kháng thể xuất hiện trong máu, đây là cơ sở của các phản ứng miễn dịch giúp chẩn đoán bệnh.
– Xét nghiệm phân: Tìm trứng sán lá gan lớn trong phân hay dịch mật và cần xét nghiệm phân trong 3 ngày liên tục.
5. Cách điều trị sán lá gan lớn
Phương pháp điều trị được các bác sĩ chỉ định là sử dụng các loại thuốc trị giun sán.
Trong trường hợp điều trị bằng thuốc không hiệu quả, bác sĩ có thể sử dụng phương pháp phẫu thuật để loại bỏ ổ áp xe gan khi kích thước trên 5cm.
Bên cạnh đó, bạn cần chủ động phòng bệnh sán lá gan bằng cách ngăn chặn nguyên nhân mắc bệnh. Mọi người cần lưu ý tẩy giun sán định kỳ 6 tháng/lần để ngăn ngừa nguy cơ mắc các bệnh ký sinh trùng.
Sán lá gan lớn là bệnh có liên quan trực tiếp đến thói quen ăn uống và sinh hoạt hằng ngày. Vì vậy, mỗi người cần chủ động phòng bệnh bằng cách ăn chín uống sôi, vệ sinh tay sạch sẽ trước khi chế biến thức ăn và trước khi ăn. Nếu có nghi ngờ mắc bệnh sán lá gan lớn cần đến ngay cơ sở y tế để được chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời.
Phương pháp điều trị được các bác sĩ chỉ định là sử dụng các loại thuốc trị giun sán.
Xuất phát từ các nguyên nhân như thói quen ăn thịt sống, rau sống khiến nhiều người ở nước ta gặp nguy cơ cao nhiễm căn bệnh này. Việc thay đổi thói quen ăn uống, sinh hoạt hằng ngày sẽ giúp phòng ngừa tái nhiễm sán trong lá gan hiệu quả. Đặc biệt hãy thăm khám sớm khi thấy xuất hiện các dấu hiệu đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy liên tục để kịp thời phát hiện và điều trị bệnh.
