Quai bị là bệnh lý có thể lây nhiễm qua đường hô hấp khá nguy hiểm, thường gặp nhiều ở đối tượng trẻ nhỏ. Bệnh lý này không chỉ gây ra những biến chứng nguy hiểm tới cơ thể mà còn ảnh hưởng sức khỏe sinh sản thậm chí là cả tính mạng. Do vậy, hoạt động tiêm phòng quai bị đặc biệt quan trọng đối với sức khỏe của mỗi người.
Menu xem nhanh:
1. Những thông tin chung về bệnh lý quai bị
Quai bị là bệnh lý nhiễm trùng tại tuyến nước bọt mang tai do loại virus ARN gây ra. Một người đang mắc bệnh quai bị khi ho hoặc hắt hơi có thể làm cho phát tán virus và lây bệnh đến những người xung quanh. Đối tượng dễ mắc bệnh nhất là trẻ em chưa được thực hiện tiêm vaccine quai bị.
Khi mắc quai bị, người bệnh sẽ có một số biểu hiện như:
– Đau họng, đau góc hàm.
– Sưng to vùng mang tai, có thể sưng 1 hoặc 2 bên và thường cách nhau vài ngày. Đây là triệu chứng đặc trưng của quai bị.
– Sốt nhẹ, đau đầu, buồn nôn.
– Đau cơ, mệt mỏi toàn thân.
– Sợ gió và ánh sáng chói.
Quai bị có tính lây nhiễm cao đặc biệt là trong những ngày trước và sau khi biểu hiện sưng tuyến nước bọt xuất hiện. Đặc biệt, người khỏe mạnh khi tiếp xúc với giọt bắn của người bệnh sẽ có tỷ lệ lây nhiễm bệnh cao.
Nếu không được chữa trị đúng cách và kịp thời, bệnh có thể để lại biến chứng như:
– Viêm tinh hoàn và mào tinh hoàn: Tinh hoàn sưng to, đau, viêm sốt kéo dài có thể dẫn tới tình trạng vô sinh.
– Viêm buồng trứng: Đau bụng hoặc rong kinh. Đối với phụ nữ đang mang thai nếu mắc quai bị trong thời gian 3 tháng đầu thai kỳ có thể dẫn tới sảy thai, sinh non…
– Nhồi máu phổi: Có thể xảy ra sau khi viêm tinh hoàn do hậu quả của huyết khối từ tĩnh mạch tiền liệt tuyến.
– Viêm não, viêm màng não.
Một số triệu chứng nhận biết bệnh lý quai bị
2. Lợi ích của tiêm phòng quai bị đối với sức khỏe
Vắc xin phòng quai bị có chứa virus quai bị nhưng chúng đã được làm cho yếu đi và không còn khả năng gây bệnh cho cơ thể con người. Khi tiêm vắc xin vào cơ thể sẽ đem lại một số lợi ích nhất định đối với sức khỏe như:
– Tạo hàng rào bảo vệ sức khỏe khỏi sự xâm nhập của virus trong tương lai.
– Giảm mức độ nguy hiểm của virus ảnh hưởng tới sức khỏe.
– Phòng ngừa các biến chứng bệnh của quai bị.
Tiêm phòng quai bị là biện pháp phòng bệnh hiệu quả nhất, được khuyến cáo nên thực hiện với mọi đối tượng, nhất là trẻ nhỏ.
3. Một số lưu ý khi thực hiện tiêm phòng
3.1. Thời điểm nên tiêm phòng quai bị
– Đối với người lớn: Tiêm 1 mũi duy nhất ở phía trên bắp tay với liều lượng 0.5 ml.
– Đối với trẻ nhỏ: Mũi tiêm đầu tiên thực hiện cho trẻ ở độ tuổi trẻ nhỏ từ 12 – 18 tháng tuổi. Mũi tiêm thứ 2 cho trẻ ở độ tuổi từ 4 – 6 tuổi. Việc tiêm phòng cho trẻ nhỏ dưới 12 tháng không mang lại hiệu quả phòng bệnh lâu dài. Phụ huynh nên lưu ý tới thời điểm và tiêm đủ liều cho trẻ thì mới tạo đủ kháng thể sau này.
Nên tiêm vaccine đủ liều và đúng liệu trình để bảo vệ sức khỏe
3.2. Đối tượng nên/ không nên tiêm phòng
Tiêm vắc xin phòng quai bị là mũi tiêm cộng đồng mang tính bắt buộc nên nếu bạn thuộc nhóm đối tượng dưới đây thì nên chủ động tiêm phòng trong thời gian sớm nhất:
– Trẻ em: Với hệ miễn dịch yếu nên trẻ nhỏ là đối tượng có nguy cơ lây nhiễm nhanh nhất.
– Người trưởng thành chưa tiêm phòng quai bị hoặc chưa từng bị quai bị.
– Người làm việc trong môi trường cộng đồng như y tế, giáo dục, chăm sóc trẻ… cần tiêm phòng để bảo vệ sức khỏe bản thân và mọi người xung quanh.
– Người có hệ miễn dịch yếu đang sử dụng thuốc ức chế miễn dịch.
– Người thường xuyên phải di chuyển nhiều tới các vùng/ quốc gia có nguy cơ lây nhiễm bệnh cao.
Mặc dù tiêm vắc xin phòng quai bị an toàn và hiệu quả trong việc ngăn ngừa bệnh. Tuy nhiên có một số trường hợp không nên tiêm loại vắc xin này như:
– Người bị dị ứng nghiêm trọng với bất kì một thành phần nào có trong vắc xin.
– Người có phản ứng mạnh sau khi tiêm vắc xin lần đầu và có tiền sử cơ thể không đáp ứng được với vaccine.
– Phụ nữ mang thai và đang cho con bú.
– Cần tránh mang thai trong ít nhất tối đa 3 tháng tình từ thời điểm tiêm vắc xin.
– Người mắc các rối loạn liên quan tới giảm tiểu cầu, chứng đông máu.
3.3. Tác dụng phụ có thể gặp sau khi tiêm phòng quai bị
Tiêm phòng vaccine nên thực hiện cho mọi đối tượng, nhưng với trẻ nhỏ là đối tượng dễ bị vi khuẩn và virus tấn công nên phụ huynh cần lưu ý khi cho trẻ tiêm phòng:
– Chủ động tiêm vắc xin phòng quai bị cho trẻ trong thời gian cho phép sớm nhất có thể.
– Phụ huynh cần theo dõi sức khỏe của trẻ trước khi tiêm. Hãy trao đổi trước với bác sĩ về tiền sử sức khỏe và dị ứng thuốc của trẻ, không thực hiện tiêm phòng nếu trẻ đang sốt/ ốm.
– Sau khi tiêm, cha mẹ nên theo dõi sát sao sức khỏe trẻ. Nhiều trường hợp các bé sẽ có các phản ứng như sốt cao, nôn ói nhiều, co giật… nên thông báo ngay với bác sĩ để xử lý và chăm sóc sức khỏe kịp thời.
– Cho trẻ nghỉ ngơi và cung cấp đủ lượng nước sau khi tiêm.
– Dù đã tiêm phòng nhưng vẫn nên cẩn thận để tránh có thể lây nhiễm bệnh từ người khác.
– Tránh tiếp xúc với những người có dấu hiệu hoặc nghi ngờ mắc quai bị, thường xuyên rửa tay để ngăn sự lây lan của bệnh trong môi trường.
Chủ động tiêm phòng vaccine để cơ thể có sức đề kháng tốt nhất
Hoạt động tiêm phòng quai bị được Tổ chức Y tế Thế giới WHO khuyến cáo tất cả mọi người nên thực hiện để bảo vệ sức khỏe bản thân một cách chủ động. Bạn hãy lưu ý lựa chọn cơ sở tiêm chủng uy tín, đảm bảo chất lượng để thực hiện tiêm vaccine, bởi đây cùng là một bước quan trọng trong quá trình bảo vệ sức khỏe cho bản thân, gia đình và những người xung quanh. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào về hoạt động tiêm vắc xin phòng quai bị, hãy liên hệ tới Hệ thống y tế Thu Cúc TCI để được giải đáp sớm nhất!
