Chụp xạ hình tuyến giáp giúp chẩn đoán các bệnh lý tuyến giáp. Nhiều người chưa hiểu rõ về phương pháp này nên lo ngại một số biến chứng sau khi xạ hình. Vì vậy, bài viết này sẽ giúp các bạn tìm hiểu kỹ lưỡng, chi tiết về phương pháp này.
Menu xem nhanh:
1. Phương pháp xạ hình tuyến giáp là gì?
Xạ hình tuyến giáp là phương pháp sử dụng SPECT/T để phát hiện bệnh lý tuyến giáp. Bệnh nhân sẽ được đưa một lượng rất nhỏ Iod phóng xạ I-131 (Iod 131)hoặc Technetium – 99m vào cơ thể. Tác dụng của chất phóng xạ này sẽ giúp hình ảnh về tuyến giáp rõ nét.
Kết quả của phương pháp này sẽ cho thấy các thông tin hữu ích như: hình dạng tuyến giáp, kích thước tuyến giáp và chức năng hoạt động của tuyến giáp.
Hình ảnh xạ hình tuyến giáp
2. Xạ hình tuyến giáp phù hợp với đối tượng nào?
Xạ hình tuyến giáp được thực hiện khi có chỉ định từ bác sĩ. Những đối tượng bao gồm:
– Bệnh nhân bướu cổ.
– Bệnh nhân có một hoặc đa nhân tuyến giáp.
– Có những triệu chứng nghi ngờ của bệnh viêm tuyến giáp.
– Có triệu chứng nghi ngờ mắc cường giáp.
– Nghi ngờ tình trạng tuyến giáp lạc chỗ.
– Người bệnh mắc ung thư cần đánh giá sức khỏe sau phẫu thuật.
– Những trường hợp có nghi ngờ bất thường về hormone tuyến giáp.
3. Lưu ý khi xạ hình tuyến giáp
3.1. Trước khi xạ hình
– Cung cấp thông tin cần thiết cho bác sĩ: Cung cấp cho bác sĩ chẩn đoán hình ảnh thông tin chi tiết về tiền sử bệnh của bạn, bất kỳ bệnh dị ứng, ca phẫu thuật trước đó, thuốc dùng và việc đang mang thai hay cho con bú.
– Nhịn ăn: Bạn có thể được hướng dẫn nhịn ăn trong một khoảng thời gian nhất định trước khi chụp, đặc biệt nếu bạn đang dùng Iod phóng xạ. Thực hiện theo mọi hướng dẫn nhịn ăn do nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn cung cấp.
3.2. Sau khi xạ hình tuyến giáp
3.2.1. Biện pháp phòng ngừa an toàn
Tùy thuộc vào loại chất đánh dấu phóng xạ được sử dụng, có thể có những hướng dẫn cụ thể cần tuân theo để giảm thiểu phơi nhiễm bức xạ cho người khác. Nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe hoặc kỹ thuật viên hình ảnh của bạn sẽ cung cấp hướng dẫn.
3.2.2. Tiếp tục theo dõi
Sau xạ hình, bác sĩ thường theo dõi sự phản ứng của tuyến giáp và các chỉ số hormone tuyến giáp để đảm bảo rằng điều trị đã đạt được kết quả mong muốn. Xét nghiệm máu sẽ được thực hiện để đo nồng độ hormone tuyến giáp như TSH, T3 và T4.
Bệnh nhân thường được đặt lịch tái khám với bác sĩ thường xuyên. Khám lâm sàng sẽ giúp bác sĩ theo dõi sự thay đổi trong triệu chứng, cân nặng, tình trạng da, tóc và móng, và bất kỳ dấu hiệu nào có thể liên quan đến tuyến giáp.
3.2.3. Hỗ trợ quá trình đào thải
Uống nhiều nước và thường xuyên đi vệ sinh giúp cơ thể loại bỏ chất phóng xạ nhanh hơn. Điều này giúp giảm thời gian mà chất phóng xạ còn tồn tại trong cơ thể.
Uống nhiều nước để đào thải chất phóng xạ trong người
3.2.4. Hạn chế sử dụng hormone giáp
Hormone tuyến giáp có tác dụng điều chỉnh chức năng của tuyến giáp. Việc tiếp tục sử dụng hormone tuyến giáp ngay sau xạ hình có thể làm cho môi trường nội tiết trong cơ thể vẫn duy trì chế độ liều hormone cao. Trong khi thực tế tuyến giáp có thể đã bắt đầu hoạt động bình thường hơn do hiệu quả của xạ hình.
Đặc biệt, quá trình điều trị, bác sĩ cần kiểm tra xem liệu điều trị đã đạt được hiệu quả mong muốn hay không. Sử dụng hormone tuyến giáp ngay sau xạ hình có thể làm mờ đi các dấu hiệu đánh giá kết quả thực tế của điều trị.
3.2.5. Tác dụng phụ và hậu quả sau khi điều trị
Thông tin về các tác dụng phụ và hậu quả sau điều trị I-ốt phóng xạ là quan trọng để bệnh nhân hiểu rõ và chuẩn bị tinh thần. Cần thảo luận với bác sĩ về những tác dụng này và cách quản lý.
Điều quan trọng cần lưu ý là mức độ tiếp xúc với bức xạ trong quá trình quét tuyến giáp thường thấp và được coi là an toàn. Tuy nhiên, giống như bất kỳ thủ tục y tế nào, điều quan trọng là phải tuân theo các hướng dẫn do chuyên gia chẩn đoán hình ảnh cung cấp để đảm bảo an toàn cho bạn cũng như độ chính xác của kết quả hình ảnh.
4. Kết quả của xạ hình tuyến giáp
4.1. Kết quả bình thường
– Tuyến giáp có kích thước vừa phải: Đây là tình trạng tuyến giáp có kích thước trong khoảng bình thường, không quá lớn hoặc quá nhỏ so với kích thước thông thường.
– Hình dạng cánh bướm: Tuyến giáp có hình dạng giống cánh bướm, bao gồm hai thùy giáp nằm ở hai bên cổ, nối với nhau bởi một phần thân ở phía trước.
– Chất phóng xạ lan đều trong tuyến giáp: Điều này cho thấy quá trình hấp thụ iodine-131 và tác động xạ lên tuyến giáp diễn ra theo cách dự kiến, không có vùng nào có sự tăng hoặc giảm không đối xứng.
4.2. Kết quả bất thường
– Kích thước tuyến giáp quá to hoặc quá nhỏ: Kích thước tuyến giáp không nằm trong khoảng bình thường, có thể gợi ý đến sự phát triển không bình thường hoặc suy giảm hoạt động của tuyến giáp.
– Vùng tăng hoặc giảm chất phóng xạ bất thường: Có vùng trong tuyến giáp có sự tăng hoặc giảm lượng chất phóng xạ so với mô hình thông thường. Điều này có thể tượng trưng cho sự tập trung hoặc không đủ chất phóng xạ trong một số khu vực của tuyến giáp.
– Biểu hiện bệnh lý bất thường: Các biểu hiện này có thể gợi ý đến viêm tuyến giáp (thyroiditis), rối loạn tuyến giáp như tăng hoặc giảm hoạt động tuyến giáp (hyperthyroidism hoặc hypothyroidism), hoặc thậm chí là khối u ác tính (ung thư) trong tuyến giáp.
Những kết quả bất thường này có thể là dấu hiệu của các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng và cần được chẩn đoán và xử lý bởi các chuyên gia y tế có chuyên môn.
Kết quả xạ hình tuyến giáp
5. Người bệnh có cần cách ly sau xạ hình không?
Việc cách ly sau xạ hình thường không cần thiết hoặc được thực hiện trong trường hợp có liều lượng phóng xạ cao hơn. Thông thường, việc sử dụng chất phóng xạ trong xạ hình tuyến giáp không gây ra tác động phụ lớn hay biến chứng nghiêm trọng. Chất phóng xạ thường phân rã trong cơ thể và được loại bỏ tự nhiên qua quá trình đào thải.
Tuy nhiên, như bạn đã đề cập, phụ nữ mang thai và đang cho con bú thường không được thực hiện xạ hình tuyến giáp vì tác động phóng xạ có thể ảnh hưởng đến thai nhi hoặc sữa mẹ. Các trường hợp có dị ứng hoặc vấn đề về chất phóng xạ cũng nên được thông báo cho bác sĩ trước khi thực hiện xạ hình tuyến giáp.
Cách ly sau điều trị I-ốt phóng xạ là một biện pháp quan trọng để đảm bảo rằng người bệnh không gây tác động đến người khác trong khoảng thời gian có chất phóng xạ trong cơ thể. Cách ly này dựa vào liều lượng phóng xạ mà bệnh nhân đã nhận.
Trên đây là một số lưu ý về phương pháp xạ hình tuyến giáp. Đây là một trong những phương pháp có giá trị cao trong chẩn đoán các bệnh lý về tuyến giáp. Tuy nhiên phương pháp này chỉ được thực hiện khi có các chỉ định của bác sĩ. Bệnh nhân trong quá trình thực hiện cần tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ để có kết quả chính xác nhất.
