Về cơ bản, bệnh hắc võng mạc trung tâm thanh dịch tương đối lành tính. Tuy nhiên, bệnh vẫn gây phiền toái đáng kể đến cuộc sống và tiềm ẩn nguy cơ để lại một số di chứng vĩnh viễn cho người mắc. Chính vì vậy, nhận biết và điều trị bệnh nghiêm túc là vô cùng cần thiết.
Menu xem nhanh:
1. Nhận biết hắc võng mạc trung tâm thanh dịch
Hắc võng mạc trung tâm thanh dịch là bệnh lý nhãn khoa liên quan đến rối loạn vận mạch, rối loạn hàng rào máu võng mạc. Theo đó, ngay bên dưới võng mạc, ở trung tâm, có tích tụ một bọng thanh dịch.
Bệnh xuất hiện với một số dấu hiệu đặc trưng như: Người mắc nhìn thấy vùng đen trước mắt (ám điểm trung tâm tương đối); nhìn thấy vật thể biến dạng (méo, cong) hoặc nhỏ hơn so với thực tế; nhìn thấy màu sắc thay đổi (đặc biệt là đối với màu nhạt, màu sáng và vàng); đôi khi, người bệnh còn đau đầu và nhức mắt âm ỉ/dữ dội.
Người hút thuốc lá có nguy cơ bị bệnh lý này ghé thăm cao hơn những người không hút
Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), hắc võng mạc trung tâm thanh dịch khởi sinh nhiều ở nam giới, từ 20 tuổi trở lên, thuộc chủng tộc da vàng (Châu Á). Những người tâm lý yếu, cơ địa đặc biệt, có một số thói quen tiêu cực như: Hút thuốc lá, uống rượu bia hoặc những người mắc bệnh lý nền có nguy cơ bị bệnh lý này ghé thăm cao hơn những người còn lại.
Hiện nay, chưa xác định được nguyên nhân chính xác gây hắc võng mạc trung tâm thanh dịch. Tuy nhiên, vẫn tồn tại một số thuyết gây bệnh đáng chú ý như:
– Thuyết gây bệnh do Hormon: Cho rằng do tăng cortisol nội sinh hoặc lạm dụng cortisol ngoại sinh, dẫn đến rối loạn đông máu, hủy hoại màng Bruch và hàng rào RPE, gây ảnh hưởng đến vận chuyển nước và ion qua nó.
– Thuyết gây bệnh liên quan đến H.pylori: Cho rằng do vi khuẩn gây rối loạn đông máu.
Ngoài ra, bệnh còn được cho là do di truyền hoặc rối loạn miễn dịch.
Hắc võng mạc trung tâm thanh dịch được đánh giá là lành tính, do bệnh có thể tự khỏi sau 4 – 6 tháng. Tuy nhiên, vẫn tồn tại một số trường hợp, bệnh tái phát nhiều lần rồi tiến triển sang mạn tính và làm teo võng mạc, giảm hoặc mất hoàn toàn thị lực.
2. Điều trị hắc võng mạc trung tâm thanh dịch
2.1. Chẩn đoán
Hắc võng mạc trung tâm thanh dịch được chẩn đoán xác định bằng:
– Lâm sàng – Soi đáy mắt: Bệnh biểu hiện qua hoàng điểm sẫm màu; ánh sáng trung tâm giảm hoặc tiêu biến tuyệt đối; vùng tổn hại nhô cao; bờ phản sáng là một phần hoặc cả vòng tròn. Trường hợp bệnh 3 tuần tuổi, có thể xuất hiện cặn vàng, tròn, nhỏ như đầu kim, nằm rải rác ở vùng tổn hại.
Vùng tổn hại nhô cao; bờ phản sáng là một phần hoặc cả vòng tròn
– Cận lâm sàng – Sử dụng máy sinh hiển vi:
+ Bệnh dưới 3 tuần tuổi: Võng mạc chia thành 2 phần: Phần trong có mạch máu trong suốt lồi về hướng buồng dịch kính; phần ngoài là lớp biểu mô sắc tố. Giữa 2 phần là bọng thanh dịch.
+ Bệnh trên 3 tuần tuổi: Xuất hiện cặn đã được mô tả phía trên.
2.2. Điều trị
Đến năm 2022, do nguyên nhân sinh bệnh vẫn còn gây tranh cãi nên điều trị hắc võng mạc trung tâm thanh dịch chỉ tập trung: Hạn chế bệnh phát triển và hỗ trợ bệnh nhân tự thân phục hồi.
Theo đó, 2 lưu ý quan trọng trong hạn chế bệnh phát triển là: Giảm hoặc dừng hẳn việc sử dụng cortisol dưới mọi hình thức: Thuốc tiêm, uống, nhỏ, bôi, khí dung,… và tránh các thuốc kích thích như: Sildenafil, ecstasy,…
Để hỗ trợ bệnh nhân tự thân phục hồi, chúng ta có một số phương pháp sau:
– Sử dụng quang đông – laser niêm phong điểm rò rỉ cách hoàng điểm 2 đường kính gai thị: Nhiều chuyên gia nhãn khoa xác thực phương pháp này cho kết quả tốt, hiện tượng tái phát ít diễn ra. Mặc dù vậy, đây là phương pháp tiềm ẩn nhiều nguy cơ biến chứng, cần cân nhắc kỹ lưỡng trước khi áp dụng. Thông thường, bệnh nhân mắc bệnh kéo dài hoặc tái phát đi tái phát lại mới được chỉ định phương pháp này.
– Sử dụng thuốc dãn mạch, giảm phù nề,…
– Ngoài ra, bệnh nhân cần đặc biệt quan tâm đến chế độ ăn uống ngủ nghỉ, đồng thời cố gắng loại bỏ các yếu tố có thể tác động tiêu cực đến tình trạng bệnh như: Thuốc lá, rượu bia, căng thẳng thần kinh,…
Nếu triệu chứng bệnh xuất hiện, hãy đến cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám và hỗ trợ điều trị
Tóm lại, bệnh hắc võng mạc trung tâm thanh dịch là bệnh lý nhãn khoa lành tính. Nếu triệu chứng bệnh xuất hiện, đừng lo lắng. Trước tiên, hãy đến ngay cơ sở y tế chuyên khoa mắt uy tín gần nhất để được thăm khám và hỗ trợ điều trị. Sau đó, bình tĩnh và nghiêm túc tuân thủ mọi hướng dẫn của chuyên gia. Chỉ cần như vậy, bệnh chắc chắn sẽ biến mất.
