Có nhiều nguyên nhân gây ra chứng chóng mặt, liên quan tới nhiều cơ quan khác nhau trong cơ thể như tim mạch, thần kinh và những bất thường chuyển hóa bên trong cơ thể. Về mặt lâm sàng, triệu chứng này được chia thành 2 nhóm chủ yếu là chóng mặt ngoại biên và chóng mặt trung ương dựa vào nguyên nhân gây ra bệnh.
1. Chóng mặt ngoại biên
Nhóm này không có mối liên quan với những bất thường trong hệ thần kinh trung ương là não bộ và tủy sống. Bất thường tại hệ tiền đình ốc tai vị trí ở tai trong có thể gây cảm giác hoa mắt, chóng mặt và mất thăng bằng. Một vài nguyên nhân gây chóng mặt ngoại biên gồm:
– Chóng mặt kịch phát lành tính theo tư thế: Người bệnh thường bị hoa mắt thường xuyên khi thay đổi từ ngồi sang đứng hoặc nằm sang đứng; kéo dài từ vài giây đến vài phút kèm theo buồn nôn, mắc ói.
– Viêm tai trong: Ống tai trong có nhiều thành phần thuộc hệ tiền đình ngoại vi như ống bán khuyên, thụ thể thần kinh ốc tai có chức năng giúp cơ thể giữ thăng bằng. Khi tại trong bị tấn công bởi virus, vi khuẩn gây viêm sẽ khiến người bệnh bị hoa mắt chóng mặt, suy giảm thính lực, ù tai, sốt.
– Viêm dây thần kinh sọ não số 8: Còn được gọi là dây tiền đình ốc tai, có vai trò giữ thăng bằng cho cơ thể.
– Bệnh Meniere (rối loạn thính lực): Tình trạng chóng mặt thường khá nặng nề, diễn ra trong vài giờ cho đến vài ngày, có kèm theo biểu hiện nôn mửa và suy giảm thính lực dài hạn.
2. Chóng mặt trung ương
Đây là nhóm các bệnh gây nên bởi những bất thường trong não bộ, phổ biến nhất là tiểu não – cơ quan có chức năng giữ thăng bằng cho cơ thể. Các bệnh lý phổ biến gây ra tình trạng này là:
– Đau đầu vận mạch hoặc đau đầu Migraine: Xuất hiện nhiều ở những người trẻ tuổi, tỷ lệ cao hơn ở nữ giới. Ngoài chóng mặt, người bệnh còn đau nửa đầu dữ dội hay đau kiểu mạch đập.
– U não hoặc u tiểu não gây rối loạn chức năng, khiến cơ thể gặp bất thường khi di chuyển.
– U thần kinh: Khối u ở dây thần kinh thính giác nối từ tai đến não.
– Tai biến mạch máu não: Đây là bệnh lý cực kỳ nguy hiểm cần được kiểm tra loại trừ trước tiên khi triệu chứng này xảy ra ở người cao tuổi có các yếu tố như hút thuốc lá, cao huyết áp, rung nhĩ,…
Để tìm ra nguyên nhân gây chóng mặt, người bệnh cần được kiểm tra toàn diện về thần kinh, khám nội khoa, tai mũi họng,… Đồng thời người bệnh cũng cần thực hiện thêm một số xét nghiệm, chẩn đoán hình ảnh cần thiết xác định chính xác nguyên nhân của hội chứng này.
