Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) không chỉ gây khó thở, ho kéo dài mà còn ẩn chứa nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không phát hiện và chữa trị kịp thời. Những biến chứng này có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống, thậm chí đe dọa tính mạng người bệnh. Cùng TCI tìm hiểu các biến chứng COPD để chủ động hơn trong việc theo dõi, điều trị và kiểm soát bệnh hiệu quả.
Menu xem nhanh:
1. Tổng quan về căn bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính
Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính là một tình trạng viêm mạn tính ở phổi, đặc trưng bởi sự tắc nghẽn luồng khí thở ra, gây cản trở quá trình hô hấp. Các biểu hiện thường gặp bao gồm khó thở, ho dai dẳng, tiết nhiều đờm và thở khò khè. Nguyên nhân chủ yếu của bệnh là do tiếp xúc kéo dài với các chất kích thích như khói thuốc lá hoặc các hạt bụi độc hại trong môi trường. Người mắc COPD có nguy cơ cao phát triển các bệnh lý nghiêm trọng khác như bệnh tim mạch, ung thư phổi và nhiều rối loạn sức khỏe liên quan.
COPD bao gồm hai thể bệnh chính:
– Khí phế thũng: Là tình trạng tổn thương các túi khí (phế nang) trong phổi, khiến chúng mất khả năng co giãn và trao đổi khí hiệu quả.
– Viêm phế quản mạn tính: Được đặc trưng bởi tình trạng ho và khạc đờm kéo dài ít nhất 3 tháng mỗi năm và liên tiếp trong 2 năm, do sự tăng tiết nhầy ở niêm mạc phế quản.
Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) là một tình trạng viêm mạn tính ở phổi
2. Một số biến chứng COPD có thể gặp phải ở người mắc bệnh
Nếu không được phát hiện và điều trị sớm, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính có thể dẫn đến hàng loạt biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, chất lượng sống và cả tính mạng của người bệnh.
2.1. Biến chứng COPD – Tràn khí màng phổi
Ở giai đoạn nặng, phổi bị tắc nghẽn kéo dài khiến khí hít vào không được thở ra hết, dẫn đến hiện tượng khí bị giữ lại trong các phế nang. Khi lượng khí này tích tụ quá mức, các phế nang bị giãn căng, thành mỏng dần và có nguy cơ vỡ, khiến khí thoát ra khoang màng phổi – gây ra tràn khí màng phổi. Đây là một biến chứng cấp cứu, có thể đe dọa tính mạng nếu không được xử trí kịp thời.
2.2. Biến chứng COPD – Bệnh tim
Tình trạng trao đổi khí kém và thiếu oxy kéo dài ở người mắc COPD làm ảnh hưởng đến hoạt động của tim. Khi nồng độ oxy trong máu giảm và khí CO₂ tăng cao, tim phải hoạt động nhiều hơn để bù đắp lượng oxy thiếu hụt, dễ dẫn đến suy tim, đặc biệt là suy tim phải. Ngoài ra, tăng áp lực trong tuần hoàn phổi do tổn thương phổi cũng khiến tim bị quá tải, lâu ngày dẫn đến giãn tim.
2.3. Rút ngắn tuổi thọ
Biến chứng COPD không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống mà còn làm giảm đáng kể thời gian sống của người bệnh. Ngay cả ở mức độ nhẹ, tuổi thọ cũng bị rút ngắn. Ở giai đoạn nặng và rất nặng, chỉ khoảng 70% và 30% bệnh nhân còn sống sau 5 năm kể từ khi được chẩn đoán. Các nguyên nhân tử vong phổ biến bao gồm: suy hô hấp cấp và mạn tính, suy tim, nhiễm trùng hô hấp, nhồi máu phổi, loạn nhịp tim và ung thư phổi.
2.4. Nguy cơ tàn phế cao
Biến chứng COPD có khả năng gây tàn phế cao.
– Tàn phế hô hấp: Người bệnh thường xuyên khó thở, mệt mỏi, yếu cơ, giảm khả năng vận động.
– Tàn phế xã hội: Việc lệ thuộc vào người khác trong sinh hoạt hàng ngày khiến người bệnh cảm thấy bị cô lập, dễ rơi vào trầm cảm. Với những trường hợp cần thở oxy dài hạn (khoảng 60% bệnh nhân nặng), người bệnh có thể phải nằm tại chỗ từ 16 – 18 giờ mỗi ngày, làm giảm đáng kể chất lượng sống và tinh thần.
COPD được xem là bệnh lý có khả năng gây tàn phế cao
3. Cách phòng ngừa biến chứng bệnh COPD
Để hạn chế các biến chứng nguy hiểm của bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), việc điều trị tắc nghẽn đường thở một cách hiệu quả bằng thuốc giãn phế quản và corticosteroid là rất quan trọng. Bên cạnh đó, người bệnh cần chủ động thực hiện các biện pháp sau:
– Ngừng hút thuốc: Đây là yếu tố then chốt. Việc không hút thuốc hoặc dừng hẳn thói quen này sẽ giúp làm chậm tiến triển của bệnh và giảm nguy cơ xuất hiện biến chứng.
– Duy trì chế độ dinh dưỡng hợp lý: Ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, hạn chế lượng tinh bột dư thừa trong khẩu phần ăn để tránh tăng gánh nặng cho hô hấp và duy trì cân nặng phù hợp.
– Tăng cường vận động và luyện tập hô hấp: Thường xuyên luyện các bài tập thở, kết hợp tập thể dục nhẹ nhàng như đi bộ, tập yoga hoặc khí công để cải thiện chức năng phổi.
– Giữ tinh thần thoải mái: Giảm thiểu căng thẳng tâm lý, duy trì lối sống tích cực cũng góp phần kiểm soát bệnh tốt hơn.
Tuân thủ điều trị theo hướng dẫn chuyên môn: Khi có dấu hiệu biến chứng, cần đến cơ sở y tế và được bác sĩ có kinh nghiệm điều trị kịp thời, đúng phác đồ nhằm tránh các hậu quả nghiêm trọng.
4. Lúc nào người bệnh nên tới gặp bác sĩ?
Vì là bệnh lý hô hấp mạn tính, người mắc COPD thường được điều trị ngoại trú và dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ. Tuy nhiên, hiệu quả điều trị có thể khác nhau tùy từng người, nên việc theo dõi sát tình trạng sức khỏe là rất quan trọng.
Nếu trong quá trình điều trị, người bệnh xuất hiện các dấu hiệu bất thường như khó thở tăng lên, ho nhiều hơn, đờm đổi màu hoặc có sốt, cần nhanh chóng thông báo cho bác sĩ để được điều chỉnh phác đồ kịp thời. Đặc biệt, nếu đã sử dụng thuốc hít corticoid hoặc kháng sinh tại nhà trên 2 ngày mà triệu chứng vẫn không thuyên giảm hoặc có dấu hiệu nặng hơn, người bệnh nên đến bệnh viện để được can thiệp sớm.
Tại cơ sở y tế, bác sĩ có thể chỉ định thuốc giãn phế quản dạng hít hoặc khí dung để làm giãn đường thở, đồng thời sử dụng thuốc corticoid dạng uống hoặc tiêm tĩnh mạch để giảm viêm. Trong một số trường hợp, kháng sinh cũng được dùng để điều trị nhiễm trùng kèm theo.
Với người mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, việc tái khám định kỳ hàng tháng là cần thiết để theo dõi diễn tiến bệnh, điều chỉnh thuốc và phòng ngừa biến chứng nguy hiểm.
Người mắc bệnh thường được điều trị tại nhà và sử dụng thuốc điều trị theo chỉ dẫn của bác sĩ
Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính không chỉ ảnh hưởng đến chức năng hô hấp mà còn kéo theo hàng loạt biến chứng nguy hiểm nếu không được kiểm soát kịp thời. Từ tràn khí màng phổi, suy tim, suy hô hấp đến tình trạng tàn phế hoặc giảm tuổi thọ – tất cả đều có thể xảy ra khi bệnh tiến triển nặng. Vì vậy, việc phát hiện sớm, điều trị đúng cách và chủ động phòng ngừa biến chứng COPD đóng vai trò sống còn trong việc cải thiện chất lượng sống và kéo dài tuổi thọ cho người bệnh. Hãy tuân thủ điều trị, giữ lối sống lành mạnh và thường xuyên tái khám để kiểm soát COPD một cách hiệu quả nhất.
