Bệnh viêm ruột non là một trong các bệnh lý thường gặp tại đường tiêu hóa. Ruột non là một phần của ống tiêu hóa, đóng vai trò quan trọng trong quá trình chuyển hóa và hấp thu dinh dưỡng. Do đó tổn thương tại ruột non có thể gây nhiều triệu chứng khó chịu và biến chứng nguy hiểm cho người bệnh. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến viêm ruột non, phổ biến trong số đó là do vi khuẩn, nấm, hóa chất, thuốc,…
Menu xem nhanh:
1. Ruột non và bệnh viêm ruột non
Ruột non là phần ống tiêu hóa nối giữa dạ dày và đại tràng, đường kính bình thường 3cm, dài khoảng 7m. Đầu ruột non là tá tràng, nằm cố định bao quanh và dính vào đầu tụy). Tiếp theo là hỗng tràng và hồi tràng xếp thành nhiều quai ruột song song, treo trong ổ bụng bởi mạc treo. Mạc treo là một màng mỏng có một bờ dính với ruột và bờ còn lại dính và thành bụng sau.
Các chức năng mà ruột non đảm nhận bao gồm:
– Tiêu hoá và hấp thu các chất dinh dưỡng (protid, glucid, lipid và vitamin);
– Hấp thụ nước và các chất điện giải trong quá trình tiêu hóa;
– Bài tiết dịch ruột, globulin miễn dịch và các nội tiết tố;
– Tạo ra nhu động để đẩy thức ăn và chất cặn bã sau khi đã tiêu hóa xuống đại tràng.
Viêm ruột non là tình trạng viêm xảy ra tại cơ quan này, gây ra những triệu chứng bất thường về tiêu hóa như đau bụng, tiêu chảy,… Nếu tình trạng viêm không được khắc phục, theo thời gian có thể hình thành các vết loét, ảnh hưởng đến chức năng ruột non.
Viêm ruột non ảnh hưởng đến chức năng ruột non, gây ra những triệu chứng bất thường về tiêu hóa
2. Nguyên nhân gây bệnh viêm ruột non
Sau đây là những nguyên nhân thường gặp có thể dẫn đến tình trạng viêm ruột non:
2.1. Yếu tố vi sinh gây bệnh
Vi khuẩn, virus, vi nấm hay ký sinh trùng là những vi sinh vật gây tình trạng viêm đường tiêu hóa trong đó có viêm ruột non. Chúng có thể tác động lên niêm mạc ruột, tấn công gây tổn thương viêm.
Người bệnh có thể bị nhiễm vi sinh vật gây bệnh thông qua một số con đường phổ biến như:
– Sử dụng các loại thực phẩm bị nhiễm khuẩn (ăn uống, chế biến không đúng cách).
– Nguồn nước sinh hoạt bị nhiễm tác nhân gây bệnh; sử dụng nước chưa qua xử lý.
– Vệ sinh cơ thể không đúng cách khiến vi sinh vật trong môi trường có điều kiện thuận lợi xâm nhập vào đường tiêu hóa.
– Không rửa tay thường xuyên bằng xà phòng (nhất là ở trẻ nhỏ), đặc biệt là trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh,…
2.2. Bệnh Crohn
Bệnh lý này gây ra các tổn thương ở bất kỳ đoạn nào của ống tiêu hóa, phổ biến nhất là ở đại tràng và hỗng tràng. Tổn thương ở ở ruột non chiếm khoảng 30 – 40% tổng số ca bệnh. Viêm ruột non do Crohn có thể gây ra các triệu chứng gồm: đau bụng, đi ngoài phân lỏng, sốt, giảm cân không rõ nguyên nhân, áp xe, chảy máu tiêu hóa,…
Crohn là bệnh lý tiêu hóa nguy hiểm đứng sau tình trạng viêm ruột non
2.3. Lao ruột gây bệnh viêm ruột non
Tổn thương đường ruột gây ra bởi vi khuẩn lao được gọi là lao ruột. Người bệnh thường gặp phải các tổn thương tại ruột non đi kèm với các tổn thương ở phổi, màng bụng. Người có tiền sử bị lao là nhóm đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh.
2.4. Viêm ruột non do Celiac
Đây là bệnh lý liên quan đến miễn dịch, khiến cơ quan tiêu hóa không dung nạp được gluten. Hậu quả của tình trạng này là viêm niêm mạc ruột, teo nhung mao, từ đó giảm hấp thu các chất dinh dưỡng. Các triệu chứng thường gặp của bệnh là: tiêu chảy, đau bụng, buồn nôn, đầy bụng,…
2.5. Viêm mạch hoặc các bệnh tự miễn
Các bệnh lý như viêm nút quanh động mạch, ban xuất huyết Schonlein-Henoch, bệnh Behcet, lupus ban đỏ hệ thống,… cũng là nguyên nhân dẫn đến viêm ruột non.
2.6. Xuất huyết thành ruột non
Tình trạng này có thể gặp ở người có tiền mắc bệnh liên quan tới rối loạn đông máu hoặc từng sử dụng thuốc chống đông máu. Các biểu hiện lâm sàng lúc này gồm: đau bụng (thường gặp ở vùng quanh rốn), bí trung đại tiện, chướng bụng,…
2.7. Nguyên nhân do thuốc
Viêm loét thành ruột non có thể là hệ quả của việc sử dụng thường xuyên một số loại thuốc chống viêm không steroid. Sau khi dùng thuốc, người bệnh thường xuất hiện các dấu hiệu như: đau bụng, tiêu chảy, đại tiện ra máu,…
Tác dụng phụ của một số loại thuốc có thể là “thủ phạm” đứng sau tình trạng viêm ruột non
2.8. Bệnh viêm ruột non do thiếu máu (Ischemic Enteritis)
Hiện tượng thiếu máu xảy ra do tắc động tĩnh mạch mạc treo cấp tính hoặc mạn tính. Trường hợp cấp tính thường liên quan đến tắc hầu hết hoặc hoàn toàn động tĩnh mạch mạch treo. Người bệnh có triệu chứng đau bụng dữ dội, buồn nôn và nôn, đại tiện ra máu, cần được điều trị sớm. Trong khi đó, trường hợp tắc mạn tính thường không có biểu hiện rõ ràng.
2.9. Bệnh không dung nạp Lactose
Đường tiêu hóa không dung nạp được Lactose do cơ thể không có men tiêu hóa tương ứng. Người bệnh nếu sử dụng các thực phẩm chứa Lactose sẽ gây đau bụng, đi ngoài nhiều lần.
3. Bệnh viêm ruột non có nguy hiểm không?
Những ảnh hưởng của viêm ruột non đối với sức khỏe sẽ có sự khác nhau giữa từng trường hợp, bao gồm:
– Gây ra nhiều triệu chứng tác động tiêu cực đến chất lượng cuộc sống của người bệnh như: đau bụng, buồn nôn, nôn, tiêu chảy, ăn không ngon miệng và các triệu chứng rối loạn tiêu hóa khác, sụt cân,… Tình trạng viêm kéo dài dẫn đến loét, ruột non mất khả năng tiêu hóa thức ăn, hấp thụ nước và đào thải các chất. Người bệnh có thể bị tiêu chảy mạn tính, đi ngoài ra máu.
– Một số trường hợp viêm ruột cấp tính có thể gây sốt, tiêu chảy, mất nước, rối loạn điện giải nguy hiểm đến tính mạng nếu không được điều trị sớm.
– Viêm ruột non do bệnh Crohn có thể đi kèm với tổn thương tại các cơ quan khác như viêm mắt, viêm khớp, rối loạn về da. Nguy hiểm hơn, bệnh Crohn còn làm tăng nguy cơ ung thư đường tiêu hóa.
– Cơ thể không được cung cấp đủ dinh dưỡng do ruột non giảm hấp thu chất dinh dưỡng. Đây là điều kiện thuận lợi dẫn tới một số bệnh nhiễm trùng, thiếu máu, thiếu sắt hay thiếu B12,…
– Trường hợp viêm ruột non do tắc mạch có thể gây hoại tử ruột, phá vỡ niêm mạc ruột khiến vi sinh vật gây bệnh xâm nhập ra các cơ quan khác trong ổ bụng.
Bệnh viêm ruột non liên quan đến nhiều nguyên nhân khác nhau. Tùy thuộc vào nguyên nhân cụ thể mà bệnh gây ra những biến chứng nguy hiểm, có thể đe dọa đến tính mạng. Bệnh cần được điều trị sớm để ngăn chặn các biến chứng, đảm bảo hiệu quả đẩy lùi bệnh.
